کتاب سه گام تا فرزندپروری اصولی

تولد فرزند یکی از نقاط عطف زندگی هر زوج و از خاص‌ترین اتفاقات زندگی آن‌ها است، آن‌چنان‌که می‌توان زندگی زوج را به دو بخش قبل از تولد فرزند و بعد از تولد فرزند تقسیم کرد. هر پدر و مادری آرزو دارد فرزندانش خوشبخت و عاقبت‌به‌خیر باشند و درراه این آرزو از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کنند. بدیهی است که بدون مطالعه و آموزش، رسیدن به این مهم، سخت و یا ناممکن خواهد بود‌. چراکه یکی از مهم‌ترین پیش‌نیاز هر کار ، آگاهی و سپس توانایی انجام آن کار است.
تربیت مؤثر فرزندان یا فرزند پروری اصولی، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های پدر و مادرها به‌ویژه در شرایط زندگی امروزه است. والدین در این امر،‌ حساس‌تر از گذشته شده‌اند و تلاش می‌کنند مهارت‌های زندگی، آداب معاشرت، نظم و مسئولیت‌پذیری و هر آنچه فکر می‌کنند خوب است را در فرزندان خود تقویت و افراد مؤثری را به جامعه تحویل دهند.
البته این را هم بگوییم که فرزند پروری كار ساده‌ای نيست، هرچند ساده به نظر می‌آید، چراکه در نگاه عوام همین‌که یک زوج تشکیل خانواده دادند و زیر سقف زندگی مشترک رفتند می‌توانند صاحب فرزند شوند. اما آیا هر زوجی می‌توانند فرزند به دنیا آمده را به نحوی تربیت کنند که برای خود و جامعه مفید و مؤثر باشد؟ پژوهش‌ها نشان داده‌اند تربیت یک نوزاد، فن بسيار ظريف و حساسي است كه كارداني و اطلاعات كافي و تجربه و بردباري و قاطعيت لازم دارد؛ که از قدیم گفته‌اند: نه هر که سر بتراشد قلندری داند!
متأسفانه اكثر پدران و مادران با فنون فرزند پروری آشنا نيستند و به همين جهت غالباً كودكان با برنامه حساب‌شده و درست پرورش نمی‌یابند و خودبه‌خود و به شیوه‌های خودرو و تقليدي بزرگ می‌شوند. همین هم سبب‌ساز یکی از چالش‌های مهم در جوامع بشری شده است. روشن است که، دوران کودکی، دوران سرنوشت‌ساز زندگی هر فرد محسوب می‌شود. در این دوره است که کودک تمام آنچه را که در بزرگ‌سالی لازم دارد، به‌واسطه تربیت فرامی‌گیرد.
اگر والدین از اصول و روش‌های تربیتی مناسب در پرورش کودک خود بهره برند، کودک شخصیت خودساخته پیداکرده و فرایند رشد عقلانی، عاطفی و اجتماعی متعادلی را پیموده و دچار افسردگی، عقده‌های روحی، خلأ شخصیتی و … نمی‌گردد. بنابراین، این امر مهم به داشته‌های زیادی ازجمله علم و دانش، تجربه، درایت و صبر و … نیاز دارد. با اندک تأملی در اطراف خود، تعداد زیادی از والدین را می‌بینیم که برای معرفی شدن به‌عنوان یک والد خوب، تمام تلاششان را می‌کنند. اما نکته مهم و گاه فراموش‌شده، این است که فرزند پروری مفاهیمی بیش از تأمین مالی کودک، رسیدگی به خوراک و پوشاک و نیازهای مادی او را در برمی‌گیرد. صفایی حائری می‌گوید؛ «کودک انسان، مانند بچه سایر حیوانات نیست. فقط شکم و بدن نیست تا برای تولیدش منتظر درآمد و خوراک و لباس باشیم؛ همین‌که بودجه بود، قطارشان کنیم و همین‌که تنگدستی پیش آمد شعار بدهیم، اولاد کمتر، آسایش بیشتر!»
در این بخش از گام اول فرزند پروری اصولی، ابتدا مفاهیم مهم تربیتی و عوامل تأثیرگذار در آن و در بخش دوم مراحل رشدی و نیازهای هر مرحله را از کودکی تا نوجوانی بررسی می‌نماییم.